W poniedziałek 11 czerwca 2018 roku w Orawskim Centrum Kultury w Jabłonce odbyło się spotkanie uczniów z orawskich szkół z Panią mecenas Małgorzatą Liśkiewicz, która mieszka i pracuje w Warszawie, ale jest naszą rodaczką z Podwilka. Celem spotkania było zapoznanie młodzieży z historią naszego regionu i orawską drogą do niepodległej Polski.

W imieniu Komitetu Organizacyjnego powołanego na okoliczność obchodów 100 rocznicy Odzyskania przez Polską Niepodległości przez Pana Antoniego Karlaka, Wójta Gminy Jabłonka wszystkich zebranych na sali uczniów i nauczycieli powitali: Pan Andrzej Kwiecień i Pani Katarzyna Karkos – historycy, członkowie Komitetu Organizacyjnego. W kilku zdaniach przekazali uczniom i ich opiekunom informacje o uroczystych obchodach związanych z 100 Rocznicą Odzyskania Niepodległości na terenie Gminy Jabłonka i działaniach podejmowanych w tym zakresie, zachęcając do zapoznania się z zakładką Niepodległa na stronie gminy.

Pani Małgorzata Liśkiewicz w swoim wykładzie pt. „Co my za jedni?” Orawa – z kufra skarbów Polski, przedstawiła na początku historię związków Orawy z Polską, omówiła proces madziaryzacji i słowakizacji Orawy, przytoczyła właściwości orawskiej gwary w kontekście innych polskich gwar. Następnie przedstawiła wybitne postaci zasłużone dla naszego regionu w budzeniu tożsamości narodowej na Orawie, mi. in. Jana Bednarskiego, ks. Ferdynanda Machaya, Piotra Borowego, Józefę Machay –Mikową, Emila Mikę, Eugeniusza Sterculę, Aleksandra Matonóg, Jana Piekarczyka, Ignacego Suwada, Wendelina Dziubka, Franciszeka Kubacki, Albina Kastyak, ks. Antoniego Sikorę, ks. Eugeniusza Sikorę, ks. Józefa Buroń.

W dalszej części prelegentka zwróciła uwagę na kwestię opowiedzenia się mieszkańców Orawy po I wojnie światowej za przynależnością do niepodległej Polski: powstanie Polskiej Rady Narodowej w Jabłonce 5 listopada 1918 roku i wkroczenie Wojska Polskiego na Orawę – 6 listopada 1918 roku. Szczególnie mocno został zaakcentowany fakt wyjazdu i pobytu górali spisko – orawskich na konferencję pokojową w Paryżu w 1919 roku i ich spotkanie z prezydentem Stanów Zjednoczonych Wilsonem. Nie obyło się bez humorystycznego akcentu przy tej okazji - Pani Małgosia opowiedziała o naszych gazdach, którzy swoim charakterystycznym strojem i sposobem bycia podbili serca paryżan i paryżanek.

Wspomniana też została polska akcja plebiscytowa z 1920 roku, następnie odwołanie plebiscytu i decyzja Rady Ambasadorów z 28 lipca 1920 roku o wytyczeniu granicy na Spiszu i Orawie.  W końcowej części prelekcji  ożywiła się na sali dyskusja. Młodzież chętnie wypowiadała się na temat skarbów Orawy, aktywnie odpowiadała na pytania: czym jest niepodległość, patriotyzm, postawa obywatelska, nacjonalizm, bez wahania uczniowie wskazali swoją małą ojczyznę – Orawę.

Na zakończenie Pan Andrzej Kwiecień i Pani Katarzyna Karkos podziękowali Pani Małgorzacie Liśkiewicz za bardzo ciekawą i niezwykle cenną lekcję o historii naszego regionu i naszych orawskich bohaterach. Uczniowie podziękowali gromkimi brawami.