sekretariat@jablonka.pl

+48 18 26 111 00

+48 18 26 524 68

Nasze Partnerskie Samorządy

Nasze Miejscowości

Wykład "Orawa i Spisz droga do niepodległości"

konferencja20185 kwietnia 2018r. w Orawskim Centrum Kultury odbyło się spotkanie nauczycieli z orawskich szkół z prof. Jerzym Roszkowskim, historykiem, wykładowcą krakowskiej AWF, osobą od wielu lat związaną z instytucjami kultury na Orawie, Spiszu i Podhalu, m. in. Muzeum Tatrzańskim, Parkiem Etnograficznym w Zubrzycy Górnej, autorem licznych publikacji, w tym książki "Zapominane Kresy". Celem wykładu było zapoznanie nauczycieli Orawy z historią regionu wpisaną w historię Polski, szczególnie w tym rocznicowym roku zwracając uwagę na drogę Orawy do niepodległej Polski i lata 1895-1925.
Spotkanie rozpoczęła pani Grażyna Karlak Przewodnicząca Komitetu Organizacyjnego, witając zebranych nauczycieli, dziękując za liczne przybycie.

Krótki wstęp do prelekcji zrobiła pani Małgorzata Liśkiewicz, współpracująca z prof. Roszkowskim i z gminnym Komitetem Organizacyjnym powołanym na okoliczność obchodów 100 rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. W kilku słowach podkreśliła wagę roli nauczycieli dla przekazywania wiedzy o Orawie, historii regionu w kontekście dziejów Polski. Zauważyła, że to nauczyciele mogą wiedzę uzyskaną przekazać dzieciom i młodzieży w taki sposób, żeby 11 listopada nie był tylko rocznicowym punktem w historii, a pokazał się jako wynik wysiłku społeczeństwa, społeczeństw lokalnych i wybitnych jednostek, także tych na Orawie. Wykład miał także pokazywać ciągłość polskości na Orawie i na Spiszu oraz wydobywać z zapomnienia historię regionu i jej bohaterów.

Pan dr hab. Jerzy Roszkowski historię Orawy i Spisza zarysował szeroko, omawiając przynależność i związki tych regionów z Polską aż od pierwszego osadnictwa. Pokazał skomplikowanie historyczne i polityczne związane z polityką narodowościową w XIX i XXw i polskie akcje polityczno - oświatowe ('budzicielstwo'). Na tym tle omówił także wybitne postaci zasłużone dla Orawy, jak np. Jana Bednarskiego, Juliana Teisseyre, miejscowych działaczy (ks. Ferdynand Machay, Aleksander Matonóg, Eugeniusz Stercula i wielu innych). Następnie wysłuchano wykładu o sytuacji Orawy podczas I wojny światowej i historii opowiedzenia się mieszkańców Orawy za przynależnością do niepodległej Polski (powstanie Polskiej Rady Narodowej 5.11.1918r.). Kolejno, gość omówił kwestie kształtowania się granic po wojnie - udziału górali w konferencji pokojowej w Paryżu w 1919r., odwołanego plebiscytu i decyzji Rady Ambasadorów oraz funkcjonowania starostwa spisko - orawskiego.
Na zakończenie głos zabrał wójt gminy Jabłonka pan Antoni Karlak, który podziękował licznie zebranym nauczycielom za obecność i prof. Roszkowskiemu za cenną lekcję historii Orawy w tak szczególnym roku obchodów odzyskania przez Polskę niepodległości.