Amerykański samolot bombowy Boeing-B 17 z grupy „Latających Fortec” wykonując jedną z misji bojowych mających na celu niszczenie przemysłu chemicznego III Rzeszy zostaje poważnie uszkodzony podczas nalotu na fabryki chemiczne w Blachowni Śląskiej. Jednak ostateczny dramat rozgrywa się nad Górną Orawą, gdzie osaczony przez niemieckie myśliwce przegrywa nierówną walkę. Załoga rozpoczyna ewakuację. Amerykańscy lotnicy lądują na Orawie. Dzięki bohaterskiej postawie ludności Orawy i żołnierzy Orawskiej Placówki AK „Limba” 5 lotników zostaje ukrytych i nie dostaje się w ręce wroga.

Uroczystość upamiętniająca tę bohaterską postawę rozpoczęła Msza św. w intencji żołnierzy Orawskiej Placówki AK „Limba”, mieszkańców biorących udział w akcji ratowania amerykańskich lotników i za załogę amerykańskiego bombowca w kościele pw. Przemienienia Pańskiego w Jabłonce, koncelebrowaną pod przewodnictwem księdza dziekana Kazimierza Czepiela. Dalsza część uroczystości przebiegała na Michalowskim Dziole, gdzie z inicjatywy Wójta Gminy Jabłonka Antoniego Karlaka stanął obelisk „Ocaleni dzięki Odważnym”.

Wprowadzenie pocztów sztandarowych, Wojskowej Asysty Honorowej oraz odegranie hymnu RP rozpoczęło uroczystość. Po przywitaniu gości, głos zabrał główny organizator Wójt Gminy Jabłonka. Orawianie w tych trudnych czasach podali rękę drugiemu człowiekowi, rękę lotnikom, mimo, że groziła im za to śmierć. Są bohaterami, są dla nas przykładem.Przypomniał słowa pisarza i noblisty Gabriela José de la Concordia García Márquez, że „Ojczyzna bez bohaterów, jest jak dom bez drzwi". – Ci ludzie są dla nas bohaterami na owe czasy przekazują nam wiedzę, jak budować patriotyzm, wskazują nam drogę przyszłości, bo czym innym jest podanie ręki drugiemu w potrzebie? Jest czymś naturalnym, płynącym prosto z serca i miłości do Ojczyzny – mówił wójt Antoni Karlak.

Następnie  zgromadzeni wysłuchali krótkich wystąpień: Konsula Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej Aarona Lustera, Szefa Wojewódzkiego Sztanu Wojskowego w Krakowie płk Janusza Kurzyny sprawującego w imieniu Ministra Obrony Narodowej patronat honorowy, Senatora RP Stanisława Hodorowicza, przedstawiciela Prezydium Zarządu Głównego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej doc. Piotra Kurka, Prezesa Polskiego Towarzystwa Historycznego oddziału Nowy Targ Roberta Kowalskiego.

Ogromne wzruszenie towarzyszyło Józefowi Zahora-Buławskiemu żyjącemu uczestnikowi akcji ratowania amerykańskich lotników, który dziękując za ocalenie od zapomnienia zdarzenia z czasów wojny, mówił: niech ten pomnik przypomina młodym, że tu na orawskiej ziemi, w trudnych czasach wojny byli ludzie, którzy pomimo obawy o swoje życie, zechcieli ratować życie amerykańskich lotników. Odczytano również listy przesłane przez: uratowanego nawigatora bombowca Richarda Hanslera; córkę jednego z ocalonych lotników – Alberta Williama Von Oostrom oraz Andrzeja Grelaka, który był członkiem Orawskiej Placówki AK „Limba” i uczestnikiem akcji ratowania lotników.

Po wystąpieniach gości nastąpiło uroczyste odsłonięcie obelisku, którego dokonali: Wójt Gminy Jabłonka Antoni Karlak, Konsul Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej Aaron Luster, Szef Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego w Krakowie płk Janusz Kurzyna, ksiądz dziekan proboszcz parafii pw. Przemienienia Pańskiego w Jabłonce Kazimierz Czepiel, przedstawiciel Prezydium Zarządu Głównego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej doc. Piotr Kurek oraz Józef Zahora-Buławski. Po odsłonięciu, ksiądz dziekan Kazimierz Czepiel poświęcił obelisk.

Kolejnymi punktami uroczystości było odczytanie Apelu Pamięci oraz oddanie salwy honorowej, po czym złożono wieńce. Wieńce składali: Wójt Gminy Jabłonka Antoni Karlak w asyście członka Prezydium Zarządu Głównego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Macieja Jarosińskiego i Jana Grelaka – syna Andrzeja Grelaka – Jabłonczana, który brał udział w akcji ratowania amerykańskich lotników; Konsul Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej Aaron Luster, Szef Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego w Krakowie płk Janusz Kurzyna sprawujący w imieniu Ministra Obrony Narodowej patronat honorowy, Senator RP Stanisław Hodorowicz wraz z Prezesem Żeńskiego Koła Związku Żołnierzy Wojska Polskiego w Krakowie Barbarą Kurpisz, przedstawiciele Stowarzyszenia Seniorów Lotnictwa Wojskowego RP – płk. Szczepan Kurpisz i Andrzej Chytkowski, przedstawiciel Wojewody Małopolski oraz Wójt Gminy Spytkowice Franciszek Sidełko. Natomiast zapalone znicze złożyli: Przewodniczący Rady Gminy Eugeniusz Moniak, Zastępca Wójta Gminy Jabłonka Bolesław Wójcik, Magdalena Dziubek, ks. Stanisław Pieróg oraz Stanisław Machaj.

Na koniec, dziękując za lekcję historii i patriotyzmu, głos ponownie zabrał główny organizator Wójt Gminy Jabłonka. Zabrzmiała również pieśń reprezentacyjna Wojska Polskiego. A odprowadzenie Wojskowej Asysty Honorowej i pocztów sztandarowych zakończyło uroczystość na Michalowskim Dziole. Natomiast ostatni punkt sobotniej uroczystości miał miejsce w Centrum Kultury Górnej Orawy, gdzie popołudniu  uroczyście otwarto wystawę historyczną „3 wrzesień 1939 – 13 wrzesień 1944 na Orawie.

Uroczystość odsłonięcia obelisku odbyła się z posterunkiem honorowym i Wojskową Asystą Honorową 8. Bazy Lotnictwa Transportowego w Krakowie. Oprawę muzyczną uroczystości zapewniła Orkiestra Wojskowa z Krakowa  W uroczystości uczestniczyły poczty sztandarowe, Podhalańskiej Grupy Rekonstrukcji Historycznej, szkół z Gminy Jabłonka oraz Ochotniczych Straży Pożarnych Gminy Jabłonka. Na uroczystość przybyło wiele znakomitych gości  oraz mieszkańców Orawy.